Σύμφωνα με το BBC: Το Μαρόκο έχει φιλόδοξα σχέδια να εξάγει ηλεκτρική ενέργεια από ηλιακά και αιολικά πάρκα στην Ευρώπη, αλλά πρέπει να δώσει προτεραιότητα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για τη δική του αγορά;
«Οι πόροι που διαθέτει η χώρα μας θα μπορούσαν να είναι μία από τις σημαντικές απαντήσεις στις ανάγκες της Ευρώπης», δήλωσε ο Μαροκινός επιχειρηματίας ενέργειας Moundir Zniber. «Νομίζω ότι το Μαρόκο έχει τις καλύτερες πιθανότητες να απογαλακτίσει την ήπειρο από την τρέχουσα εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο», είπε.
Τα τελευταία 15 χρόνια, ο κ. Zniber έχει χτίσει την εταιρεία του Gaia Energy σε έναν από τους ηγέτες της επανάστασης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο Μαρόκο. "Το Μαρόκο έχει μερικούς από τους καλύτερους ηλιακούς και αιολικούς πόρους στον κόσμο. Δεν έχουμε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αλλά έχουμε εκπληκτικό δυναμικό ανανεώσιμης ενέργειας", είπε.
Ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος ώθησε τις ευρωπαϊκές χώρες να εντείνουν τις προσπάθειές τους για χρήση καθαρής ενέργειας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Το Μαρόκο θέλει να είναι μέρος της λύσης στην ενεργειακή κρίση της Ευρώπης. Το Μαρόκο βρίσκεται στο κατώφλι της Ευρώπης και έχει φιλόδοξα σχέδια να παράγει το 52% της ηλεκτρικής του ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030 και ελπίζει να εξάγει ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε μεγάλες ποσότητες στην Ευρώπη μέσω υποβρυχίων καλωδίων.
Αλλά προς το παρόν, το Μαρόκο χρειάζεται ακόμα να κατασκευάσει περισσότερα ηλιακά και αιολικά πάρκα. Η βορειοαφρικανική χώρα των 39 εκατομμυρίων κατοίκων εισάγει σήμερα το 90 τοις εκατό των ενεργειακών αναγκών της, μεγάλο μέρος από ορυκτά καύσιμα. Το 2021, περίπου το 80,5 τοις εκατό της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του Μαρόκου θα προέρχεται από την καύση άνθρακα, φυσικού αερίου και πετρελαίου. Συγκριτικά, μόνο το 12,4 τοις εκατό προήλθε από τον άνεμο και το 4,4 τοις εκατό από την ηλιακή.
Η Gaia Energy του Moundir Zniber αναπτύσσει έργα αιολικής, ηλιακής και πράσινης υδρογόνου σε 12 αφρικανικές χώρες. Το Μαρόκο έχει ήδη σημειώσει κάποια πραγματική πρόοδο στην προώθηση της παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας μέσω του τεράστιου ηλιακού θερμικού έργου Noor Ouarzazate. Η πρώτη φάση του έργου τέθηκε σε λειτουργία το 2016, που είναι σήμερα ο μεγαλύτερος ηλιακός θερμοηλεκτρικός σταθμός στον κόσμο. Το έργο χρησιμοποιεί καθρέφτες για να αντανακλούν και να εστιάζουν το ηλιακό φως σε έναν «δέκτη» σε έναν κεντρικό πύργο, ο οποίος θερμαίνει ένα ρευστό για να δημιουργήσει ατμό που περιστρέφει τουρμπίνες για να παράγει ηλεκτρική ενέργεια. Η διευκόλυνση αναπτύσσεται από την εταιρεία της Σαουδικής Αραβίας ACWA Power, με χρηματοδότηση από την Παγκόσμια Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Ο κ. Zniber είπε ότι ιδιωτικές μαροκινές εταιρείες σαν τη δική του σχεδιάζουν τώρα να εξάγουν ηλιακή και αιολική ενέργεια στην Ευρώπη, καθώς και πράσινο υδρογόνο που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές. Πρόσθεσε ότι η Gaia Energy αναπτύσσει συστήματα αιολικής και ηλιακής ενέργειας που θα μπορούσαν να καλύψουν το 4 τοις εκατό των αναγκών ηλεκτρικής ενέργειας της Γερμανίας και της Ιταλίας. «Όσον αφορά το πράσινο υδρογόνο, η εταιρεία μας αναπτύσσει έξι έργα που μπορούν να καλύψουν το 25 τοις εκατό των αναγκών της ΕΕ».
Εν τω μεταξύ, η βρετανική ενεργειακή start-up Xlinks σχεδιάζει να κατασκευάσει ένα υποθαλάσσιο καλώδιο από το Μαρόκο στο Ηνωμένο Βασίλειο, ελπίζοντας ότι η ηλιακή και αιολική ενέργεια του Μαρόκου θα μπορούσε να καλύψει το 8% των αναγκών ηλεκτρικής ενέργειας του Ηνωμένου Βασιλείου μέχρι το 2030.
Η αύξηση της παραγωγής ηλιακής και αιολικής ενέργειας στο Μαρόκο θα μπορούσε να συμβάλει στην τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας, δήλωσε η Παγκόσμια Τράπεζα. Τα οφέλη περιλαμβάνουν την αποσύνδεση από «τις άγριες διακυμάνσεις στις τιμές των ορυκτών καυσίμων», δήλωσε ο Moez Cherif, επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας για την περιοχή. Ο κ. Cherif πρόσθεσε ότι σε μια χώρα με ποσοστό ανεργίας 11,2 τοις εκατό, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα μπορούσαν να δημιουργήσουν έως και 28,{3}} πολυαναγκαίες νέες θέσεις εργασίας το χρόνο. Είπε επίσης ότι θα επιτρέψει στο Μαρόκο να «τοποθετηθεί ως εξαγωγικός κόμβος για πράσινα προϊόντα», όπως η κατασκευή αυτοκινήτων που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Ωστόσο, η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι θα κοστίσει στο Μαρόκο 52 δισεκατομμύρια δολάρια (41,6 δισεκατομμύρια λίρες) για να επιτύχει τους στόχους του για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για το 2030, τα περισσότερα από τα οποία θα πρέπει να προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα. Η υπουργός ενεργειακής μετάβασης και βιώσιμης ανάπτυξης του Μαρόκου, Λέιλα Μπενάλι, δήλωσε ότι η αργή ανάπτυξη της χώρας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τα τελευταία χρόνια οφείλεται εν μέρει σε παγκόσμιους παράγοντες. «Ο κόσμος μόλις βγήκε από μια ιστορική πανδημία με εντελώς άτοπες αλυσίδες εφοδιασμού και αλυσίδες αξίας, που έχει επίσης επηρεάσει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των αλυσίδων εφοδιασμού για ηλιακά φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες», είπε.
Αναγνώρισε, ωστόσο, ότι το Μαρόκο έχει επίσης κάποια εσωτερικά εμπόδια να ξεπεράσει. Αυτά περιλαμβάνουν "επιτάχυνση και εξορθολογισμό της γραφειοκρατίας", συμπεριλαμβανομένης της διασφάλισης των εταιρειών "να λαμβάνουν άδειες γης σχετικά γρήγορα για να διασφαλίσουν ότι οι επενδυτές θα έχουν τις ευκαιρίες που θέλουν". Η κ. Benali πρόσθεσε ότι η ενεργειακή στρατηγική της μαροκινής κυβέρνησης βασίζεται σε τρεις πυλώνες, δηλαδή την αύξηση της ανανεώσιμης ενέργειας, την αύξηση της απόδοσης και τη μεγαλύτερη ενσωμάτωση στις διεθνείς αγορές ενέργειας.
Ερωτηθείσα εάν είχε νόημα για το Μαρόκο να εξάγει πράσινη ηλεκτρική ενέργεια μέχρι να καλύψει τις δικές του ανάγκες μέσω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η κα Μπενάλι είπε ότι «προτεραιότητα» των Μαροκινών ήταν η πρόσβαση στην πράσινη ενέργεια με το «χαμηλότερο κόστος». Πρόσθεσε ότι υπάρχει επίσης ανάγκη να αξιοποιηθούν οι «ιστορικές ευκαιρίες» για ενσωμάτωση στις ευρωπαϊκές ενεργειακές αγορές, κάτι που θα ωθήσει τις τόσο απαραίτητες ιδιωτικές επενδύσεις.
Στη διάσκεψη COP27 για την κλιματική αλλαγή στο Sharm el-Sheikh τον περασμένο Νοέμβριο, το Μαρόκο υπέγραψε μνημόνιο κατανόησης με τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Πορτογαλία και την Ισπανία για τη διευκόλυνση των διασυνοριακών πωλήσεων ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, η κ. Hajar Khalmichi, ακτιβίστρια για την κλιματική αλλαγή από το Mediterranean Youth Climate Network, είπε ότι πριν σκεφτεί την εξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, θα ήθελε να δει το Μαρόκο να καλύπτει όλες τις εγχώριες ενεργειακές του ανάγκες από ανανεώσιμες πηγές, οι οποίες πιστεύει ότι αντιπροσωπεύουν το 52% του ηλεκτρική ενέργεια. Ο στόχος δεν είναι αρκετός, πρέπει να εξαλείψει εντελώς την εξάρτηση από το φυσικό αέριο, το πετρέλαιο και τον άνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Η μαροκινή κυβέρνηση υποστηρίζει ότι αντιμετωπίζει παρόμοιες προκλήσεις με άλλες χώρες όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς χρειάζονται φυσικό αέριο για να αντιμετωπίσουν το γεγονός ότι «ο άνεμος δεν φυσάει πάντα και ο ήλιος δεν λάμπει πάντα». «Το (μαροκινό) αέριο είναι πιθανό να διαδραματίσει μεταβατικό ρόλο», καθώς η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πραγματοποιείται σταδιακά τις επόμενες δεκαετίες, δήλωσε ο κ. Cherif της Παγκόσμιας Τράπεζας. Ο Moundir Zniber πρόσθεσε ότι το Μαρόκο χρειάζεται «μεικτές» πηγές ενέργειας. «Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι μέρος της λύσης όσον αφορά την ηλεκτρική ενέργεια».